quinta-feira, 15 de março de 2007

A voz dos Jovens


Para se entender bem a realidade timorense, é importante saber o que pensam os jovens, o que entendem sobre a Democracia e qual a função do Presidente da República.
Foi isso que fizemos. A tradução para português está conforme o original em tétum.


Lian universitariu sira nian kona-ba kandidatura João Viegas Carrascalão

Adiel Arcanjo

Eleisaun agora ne’e ita presiza fo fali oportunidade ba ema seluk i tuir ha’u-nia hanoin ema ne’e maka João Viegas Carrascalão tanba nia iha kualidade lideransa ne’ebé di’ak lori defende justisa loloos ba timoroan. Iha situasaun agora ne’e ema hotu presiza atu iha justisa iha ita-nia rain no ha’u-nia hanoin husi kandidatura sira hotu ha’u fiar João Viegas Carrascalão bele garante justisa moris iha rai Timór. Nia serve atu ukun rai doben ida-ne’e tanba nia ema ida-ne’ebé la halo kkn. Nia ema ida ke di’ak no iha duni kbiit atu sai prezidente repúblika ba rai-Timór.

José Araújo do Carmo

Ha’u haree João Viegas Carracalão bele halo dezenvolvimentu ba Timor-Leste tanba nia polítika ne’ebé atu hadi’a fali lei kona-ba justisa i hadi’a povu nia moris. Governu agora ida-ne’e la halo dezenvolvimentu di’ak ba povu. Ema ne’e iha esperiénsia atu kaer povu ida-ne’e. Tanba nia baze polítika maka hadi’a povu nia moris, hadi’a lei no halo dezenvolvimentu ba Timor-Leste i nia mós tau matan ba ema veteranu sira, ema klandestina sira. João Viegas Carrascalão ukun sei halo tuir povu sira-nia hakarak. Tanba nia prontu atu hatan ba nesesidade povu nian. Nia mós sei hakuak partidu hotu-hotu no nia la halo diskriminasaun ba partidu sira seluk tanba ema ne’e iha interese di’ak ba rai no povu ida-ne’e.

Joanico José Guterres

Nia ema ida-ne’ebé defende demokrasia ne’ebé loos. Nia la halo krítika aat ba dezenvolvimentu maibé fó atensaun ba problema saida de’it. Ema ida-ne’ebé respeitu demokrasia. Nia sai ema independente ba eleisaun prezidensiál nian ne’e atu hakuak ema hotu-hotu. Nia la hanoin aat atu halo konfrontasaun ba kualkér ema ida. Bainhira nia sai prezidente repúblika ita hotu tenke fó kontribuisaun ba nia atu ita hotu i ita-nia nasaun bele la’o bá oin. Nia ema ida-ne’ebé respeitu partidu polítiku sira hotu-hotu.
Ha’u hakarak ema hanesan João Viegas Carrascalão sai prezidente tanba ita presiza lideransa ida-ne’ebé la halo jogadas oin-oin tanba ne’e maka João Viegas Carrascalão serve duni atu sai prezidente repúblika tanba nia uza demokrasia lori respeitu malu. Nia ema ida ke iha prinsípiu atu defende buat ne’ebé di’ak ba ema hotu-hotu. Nia ema ida-ne’ebé respeitu no valoriza povu hotu-hotu i respeitu povu hotu-hotu sira-nia hanoin i la halo diskriminasaun.

Luís da Costa

Ba ha’u-nia hanoin, nia iha kapasidada e matenek atu ukun rai ida-ne’e i ha’u hatene katak bainhira ema matenek ukun rai ida-ne’e no bainhira nia sai prezidente, nia bele halakon krize ida-ne’e i halo dezenvolvimentu tanba ema ne’ebé la iha kapasidade no matenek entaun nasaun ne’e la la’o ba oin i ema ne’ebé la matenek la bele rezolve nesesidade husi povu entaun problema sei mosu beibeik tanba ida-ne’e ha’u apoiu Señór João Viegas Carrascalão atu sai prezidente repúblika tanba ita-nia nasaun ida-ne’e presiza duni ema matenek no iha kapasidade hanesan nia. Tanbasá maka foin daudaun ne’e iha krize iha ita-nia rai laran ne’e tanba governu ida-ne’e la iha kapasidade atu rezolve krize ida ne’e.

Nuno Soares

Tanba nia ema riku i kuandu ema riku sai boot sei la halo korupsaun ne’e katak ekonomia rai Timór nian bele la’o ba oin. Ha’u haree husi ninia ko’alia iha televizaun ho jornál sira, nia ema ida-ne’ebé iha kapasidade duni atu rezolve kualkér problema ida iha rai laran tanba ita haree ema ne’e mós fuan moos ka imparsiál duni atu hala’o ka deside buat ruma. Ha’u fiar metin katak se nia maka hodi duni prezidente, nia sei iha kbiit atu rezolve problema ne’ebé mosu daudaun ne’e la’ós de’it haree ba problema tutun ka klaran maibé hasai kedas husi hun. Hanesan ai ida karik sei la fó delun tan ba parte ne’ebé de’it basá hun no abut fokit tiha ona. Tanba ne’e husi parte dezenvolvimentu seluk mós porezemplu hanesan edukasaun no ekonomia rai ida-ne’e nian bele la’o ho susesu tanba nia nu’udar ema matenek nia hatene katak sei hodi mós ema matenek hanesan nia maka foti rai ida-ne’e tanba ne’e ha’u fiar metin katak nia sei fó oportunidade tomak ba ema hotu-hotu liu-liu ba ema ne’ebé la iha kapasidade ekonomia atu kontinua ninia estudu.

***

Versão em português

A voz dos universitários sobre a candidatura do João Viegas Carrascalão

Adiel Arcanjo

Para esta eleição precisamos de dar oportunidade a outras pessoas e eu penso que João Viegas Carrascalão é bom para ser Presidente República porque tem boas qualidades de liderança para defender a justiça para os timorenses.
Nesta situação de crise todos nós precisamos muito de implementar a justiça no nosso país e eu acho que, de todas as candidaturas, eu gosto mais da figura de João Viegas Carrascalão porque ele é que tem mais capacidade para implementar verdadeiramente a justiça em Timor.
Ele é digno para governar esta querida terra porque não gosta de fazer kkn (Corrupção, colusão e nepotismo). Ele é uma boa pessoa e tem boa capacidade para ser Presidente República.

José Araújo do Carmo

No meu ponto de vista, João Viegas Carrascalão tem capacidade para ajudar no desenvolvimento para Timor-Leste porque a política dele é implementar a justiça e procurar melhorar a vida dos timorenses. Este governo actual não faz bom desenvolvimento para o povo. João Viegas Carrascalão é capaz de desenvolver e governar este povo. A base política dele é desenvolver a vida dos timorenses, implementar a justiça e fazer o desenvolvimento para Timor-Leste e ele interessa-se muito pelos veteranos e clandestinos. João Viegas Carrascalão vai governar baseando na vontade do povo. Porque ele está sempre pronto para atender a necessidade do povo. Ele também vai abraçar todos os partidos e não faz discriminação para os outros partidos políticos porque ele dá muita atenção a este povo e esta terra.

Joanico José Guterres

Ele é uma pessoa que defende a verdadeira democracia, não faz má crítica para o desenvolvimento mas presta muito atenção aqualquer problema. É uma figura que respeita a democracia. A candidatura dele é independente para esta eleição presidencial porque quer abraçar toda a gente de qualquer partido. É uma pessoa não tem má intenção para confrontar com qualquer um de nós. Quando for eleito para cargo de Presidente da República, todos nós temos que dar-lhe a nossa contribuição para que nós e o nosso país andemos para a frente. Esta figura respeita todos os partidos políticos.
Eu gosto duma personalidade como João Viegas Carrascalão para Presidente da República porque nós precisamos de uma liderança que não faz manobras.
Por isso é que João Viegas Carrascalão é adequado para o cargo de Presidente da República porque ele usa a democracia para respeitar toda a gente. O princípio dele é defender todo o povo. Ele respeita e valoriza todo o povo e o seu pensamento e não discrimina qualquer pessoa.

Luís da Costa

Eu penso que ele tem capacidade e é inteligente para governar esta terra e eu sei que quando uma figura inteligente vai governar esta terra e quando João Viegas Carrascalão for eleito para Presidente, ele pode acabar com esta crise e tem capacidade para desenvolver a nossa pátria porque quando uma pessoa que não tem capacidade e não é inteligente governa a nossa nação, então a nossa nação não evolui e quando uma pessoa não é inteligente então não tem capacidade para resolver as necessidades do povo.
Então o problema continua a existir e por isso é que eu apoio Senhor João Viegas Carrascalão para ser Presidente República porque a nossa nação precisa de uma pessoa inteligente e com boa capacidade como ele.
Porque é que neste momento temos crise em Timor? É porque este governo não tem capacidade para resolver esta crise.

Nuno Soares

Porque João Viegas Carrascalão é rico e quando seja eleito, não iria fazer corrupção isso significa que a economia de Timor tem boas perspectivas. Eu tirei conclusão daquilo que fala na televisão e jornais, que ele é uma figura que tem capacidade para resolver qualquer problema no nosso país porque nós vimos que João Viegas Carrascalão tem prudência, bom coração e imparcial para atender e resolver qualquer necessidade do povo.
Eu acredito muito que, quando seja eleito para Presidente da República, ele tem muita capacidade para resolver o nosso actual problema, não só resolve o problema sem fundamento mas procura cortar desde a raiz do problema. Como uma árvore não vai dar rebentos porque a raiz já cortada. Por isso, no desenvolvimento, quer seja a educação e a economia podem obter o sucesso porque ele é inteligente e já sabe como desenvolver a vida dos povos e eu creio muito que quando ele seja eleito para Presidente República, irá dar muitas oportunidades para todos os jovens que querem continuar os estudos através de bolsas de estudo.

Recolha de material e Tradução de Hercus

Sem comentários: